Bí mật tài sản thừa kế: Khi người thân qua đời mà bạn không biết
Trong thực tế, không ít trường hợp sau khi người thân qua đời, con cái hoặc người thừa kế mới phát hiện ra sự tồn tại của một khoản tiền gửi ngân hàng, đất đai, cổ phiếu hoặc tài sản giá trị khác. Những bí mật tài sản thừa kế này nếu không được công bố kịp thời có thể dẫn đến tranh chấp, thất lạc hoặc thậm chí bị người khác chiếm đoạt. Vậy pháp luật hiện hành quy định thế nào về việc xác minh và thừa kế tài sản khi người thân không công khai trước lúc mất?
Điều 609: Cá nhân có quyền để lại tài sản cho người khác thông qua di chúc hoặc theo pháp luật.
Điều 105: Xác định tài sản bao gồm vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản.
Điều 650, 651: Quy định về thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật, áp dụng cho cả những trường hợp người thừa kế chưa biết đầy đủ tài sản.
Luật Đất đai 2013, sửa đổi 2018: Điều chỉnh việc thừa kế quyền sử dụng đất, kể cả khi đất đai chưa được kê khai trong di chúc.
Luật Các tổ chức tín dụng 2010 (sửa đổi 2017): Ngân hàng có nghĩa vụ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng, bao gồm việc giải quyết yêu cầu nhận tiền gửi tiết kiệm của người thừa kế hợp pháp.
Như vậy, kể cả khi người thân không công khai tài sản trước lúc mất, người thừa kế vẫn có quyền hợp pháp để tìm kiếm và nhận lại di sản.
2. Vì sao có bí mật tài sản thừa kế?
Người để lại di sản muốn giữ kín tài sản (tiền gửi ngân hàng, bất động sản, vàng…) vì lý do cá nhân.
Tài sản chưa được kê khai trong di chúc.
Người thân không biết rõ danh mục tài sản hoặc vị trí lưu giữ giấy tờ quan trọng.
Tài sản đứng tên một mình người mất nên thông tin không chia sẻ cho gia đình.
Ví dụ: Ông A trước khi mất không hề nói với vợ con về sổ tiết kiệm điện tử trị giá 2 tỷ đồng. Sau khi ông mất, người con tình cờ phát hiện qua tin nhắn ngân hàng. Trường hợp này, gia đình hoàn toàn có quyền làm thủ tục để nhận thừa kế khoản tiền này theo quy định pháp luật.
Kiểm tra hồ sơ địa chính, sổ đỏ/sổ hồng do cơ quan đăng ký đất đai quản lý.
Thực hiện thủ tục tra cứu thông tin tại Văn phòng đăng ký đất đai.
3.3. Đối với chứng khoán, cổ phần
Kiểm tra tài khoản giao dịch chứng khoán.
Tra cứu thông tin tại công ty chứng khoán nơi người mất mở tài khoản.
4. Thủ tục nhận bí mật tài sản thừa kế
4.1. Hồ sơ cần có
Giấy chứng tử của người để lại tài sản.
Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn…).
Văn bản thỏa thuận phân chia hoặc khai nhận di sản có công chứng/chứng thực.
Tài liệu liên quan đến tài sản (nếu có).
4.2. Quy trình thực hiện
Người thừa kế lập văn bản khai nhận hoặc phân chia di sản tại tổ chức công chứng.
Nộp hồ sơ cho ngân hàng, văn phòng đăng ký đất đai hoặc công ty chứng khoán để xác minh.
Sau khi cơ quan/tổ chức quản lý xác nhận hồ sơ hợp lệ, tiến hành sang tên hoặc chi trả cho người thừa kế.
Ví dụ: Bà B qua đời để lại một căn nhà đứng tên riêng nhưng không nói với con cái. Sau khi phát hiện, con bà đã làm thủ tục khai nhận di sản tại văn phòng công chứng, sau đó đăng ký biến động quyền sử dụng đất tại cơ quan địa chính để đứng tên thừa kế hợp pháp.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết cách thực hiệnThừa kế sổ tiết kiệm tại ngân hàng.
5. Những lưu ý quan trọng khi xử lý bí mật tài sản thừa kế
Người thừa kế cần làm thủ tục khai nhận di sản sớm để tránh thất thoát tài sản.
Trường hợp có tranh chấp, chỉ Tòa án mới có thẩm quyền phân định.
Nếu phát hiện tài sản sau khi đã chia thừa kế, có thể thực hiện chia bổ sung theo pháp luật.
Nên tìm đến luật sư hoặc công chứng viên để được tư vấn, tránh bỏ sót tài sản.
>>> Xem thêm: Thủ tục Công chứng diễn ra trong bao lâu?
Kết luận
Bí mật tài sản thừa kế là tình huống phổ biến khi người thân qua đời mà không công khai tài sản để lại. Dù là tiền gửi ngân hàng, đất đai hay cổ phiếu, pháp luật Việt Nam luôn bảo đảm quyền của người thừa kế hợp pháp. Điều quan trọng là gia đình cần chủ động xác minh, chuẩn bị giấy tờ và tiến hành thủ tục công chứng để bảo toàn quyền lợi.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
