Thẩm quyền công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản
Khi người để lại di sản mất, việc phân chia tài sản thừa kế thường phải được thực hiện thông qua văn bản thỏa thuận phân chia di sản có công chứng để đảm bảo giá trị pháp lý. Tuy nhiên, không phải tổ chức hoặc cá nhân nào cũng có thẩm quyền công chứng di sản. Việc hiểu rõ cơ quan nào được phép thực hiện, thẩm quyền cụ thể đến đâu và các quy định pháp luật liên quan sẽ giúp người thừa kế thực hiện đúng thủ tục, tránh tranh chấp phát sinh sau này.
Phân biệt giữa công chứng và chứng thực trong thoả thuận phân chia di sản
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai khái niệm “công chứng” và “chứng thực”.
Công chứng: Do công chứng viên thực hiện, đảm bảo giá trị pháp lý cao, làm căn cứ để đăng ký sang tên, chuyển quyền sở hữu.
Chứng thực: Do UBND cấp xã hoặc cơ quan có thẩm quyền xác nhận chữ ký, không kiểm tra nội dung giao dịch.
Vì vậy, khi lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản, người thừa kế nên thực hiện công chứng, đặc biệt là khi tài sản bao gồm nhà, đất, ô tô hoặc tài sản giá trị lớn, nhằm tránh tranh chấp và đảm bảo khả năng thực hiện pháp lý sau này.
Quy trình công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản
Quy trình này được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ gồm:
Giấy tờ chứng minh người để lại di sản đã chết (giấy chứng tử).
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, sử dụng hợp pháp đối với di sản.
Giấy tờ nhân thân của người thừa kế.
Bản dự thảo văn bản thỏa thuận phân chia di sản (nếu có).
Bước 2: Nộp hồ sơ tại tổ chức hành nghề công chứng có thẩm quyền công chứng di sản.
Bước 3: Công chứng viên kiểm tra hồ sơ, xác minh thông tin về tài sản và tư cách thừa kế. Nếu đủ điều kiện, công chứng viên sẽ lập và chứng nhận văn bản thỏa thuận phân chia di sản theo quy định.
Bước 4: Người thừa kế ký, nhận bản công chứng và có thể sử dụng để thực hiện các thủ tục sang tên, đăng ký quyền sở hữu, sử dụng tài sản.
>>> Xem thêm: Công chứng tặng cho nhà đất giữa cha mẹ và con cần giấy tờ gì?
Trường hợp công chứng viên không được công chứng văn bản thoả thuận phân chia di sản
Theo Điều 7 Luật Công chứng 2014, công chứng viên không được công chứng nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
Có quyền, lợi ích liên quan trực tiếp đến tài sản thừa kế.
Là người thân thích của người để lại di sản hoặc người thừa kế.
Hồ sơ di sản có dấu hiệu tranh chấp hoặc không đủ căn cứ xác định quyền sở hữu.
Tài sản để lại là bất động sản đang bị kê biên hoặc thế chấp mà chưa được giải chấp.
Những trường hợp này, tổ chức công chứng có thể từ chối thực hiện công chứng di sản để bảo đảm tính khách quan và tuân thủ pháp luật.
Hậu quả pháp lý khi công chứng sai thẩm quyền thoả thuận phân chia di sản
Nếu văn bản thỏa thuận phân chia di sản được công chứng không đúng thẩm quyền, theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch có thể bị vô hiệu do vi phạm điều kiện về hình thức hoặc thẩm quyền xác lập. Khi đó, các bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu, trả lại cho nhau những gì đã nhận, gây tốn kém thời gian và chi phí pháp lý.
Do vậy, người thừa kế nên lựa chọn đúng tổ chức hành nghề công chứng có thẩm quyền theo địa bàn và loại tài sản để tránh rủi ro về hiệu lực pháp lý.
Kết luận về thoả thuận phân chia di sản
Xác định đúng thẩm quyền công chứng di sản là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong việc lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản. Việc công chứng đúng thẩm quyền không chỉ đảm bảo giá trị pháp lý của giao dịch mà còn giúp quá trình đăng ký quyền sở hữu, sử dụng tài sản diễn ra suôn sẻ, tránh tranh chấp phát sinh.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
