Ủy quyền công chứng di sản là câu hỏi được rất nhiều người đặt ra khi cần thực hiện thủ tục nhận thừa kế nhưng không thể trực tiếp tham gia. Việc hiểu rõ quy định pháp luật về ủy quyền, phạm vi được phép và các trường hợp bị cấm sẽ giúp người dân tránh rủi ro pháp lý. Bài viết dưới đây phân tích đầy đủ căn cứ pháp luật, hướng dẫn chi tiết và ví dụ minh họa thực tế.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng phải tuân thủ những nguyên tắc nghề nghiệp nào khi chứng nhận hồ sơ?
I. Khái niệm và căn cứ pháp lý khi ủy quyền công chứng di sản
1. Khái niệm chung
Ủy quyền là giao cho người khác thay mặt mình thực hiện một công việc theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, thông qua hợp đồng ủy quyền có công chứng hoặc chứng thực.
2. Căn cứ pháp lý liên quan
Điều 562 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về hợp đồng ủy quyền.
Điều 55 Luật Công chứng 2014: Quy định về công chứng văn bản khai nhận di sản và phân chia di sản.
Điều 138 Bộ luật Dân sự 2015: Đại diện theo ủy quyền.
Theo các quy định trên, được phép ủy quyền để thực hiện thủ tục công chứng di sản, nhưng không được ủy quyền để xác lập ý chí cá nhân như: từ chối nhận di sản, xác nhận quan hệ thừa kế… vì đây là quyền nhân thân.
II. Ủy quyền công chứng di sản có thể không?
✅ Trường hợp được ủy quyền
Người thừa kế có thể ủy quyền cho người khác để thực hiện các công việc mang tính thủ tục, hành chính như:
Nộp hồ sơ công chứng di sản
Nhận kết quả công chứng
Thay mặt ký các văn bản mang tính kỹ thuật
Các hành vi này không thể hiện ý chí cá nhân, nên được pháp luật cho phép thực hiện qua ủy quyền.
❌ Trường hợp không được ủy quyền
Những việc dưới đây phải do người thừa kế tự thực hiện, theo quy định thuộc phạm trù nhân thân:
Tự mình xác nhận quan hệ thừa kế
Tự mình ký văn bản khai nhận di sản
Ký văn bản từ chối nhận di sản
Đồng ý hoặc không đồng ý chia di sản
Điều này được hiểu theo nguyên tắc của Bộ luật Dân sự 2015: quyền nhân thân không được chuyển giao qua ủy quyền.
>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ hồng hỗ trợ chủ sở hữu hoàn thiện hồ sơ căn hộ, nhà ở theo quy định như thế nào?
III. Quy trình thực hiện ủy quyền công chứng di sản 📝
1. Bước 1: Lập hợp đồng ủy quyền công chứng di sản
Lập hợp đồng tại văn phòng công chứng
Nội dung ghi rõ phạm vi: nộp hồ sơ, nhận hồ sơ, thực hiện thủ tục hành chính
IV. Ví dụ minh họa thực tế ủy quyền công chứng di sản 🧩
Tình huống: Anh A và chị B là đồng thừa kế tài sản của bố mẹ. Anh A làm việc xa nhà, không thể về địa phương để nộp hồ sơ.
Giải pháp đúng:
Anh A lập hợp đồng ủy quyền cho chị B để nộp hồ sơ, nhận thông báo niêm yết, nhận kết quả.
Nhưng khi đến bước ký văn bản khai nhận di sản, anh A phải trực tiếp ký (có thể ký tại nơi đang sinh sống và gửi về, hoặc đến văn phòng công chứng tại địa phương ký xác nhận).
Giải pháp sai (không hợp pháp):
Anh A ủy quyền cho chị B ký thay văn bản khai nhận di sản hoặc văn bản phân chia di sản. → Vi phạm pháp luật vì không được ủy quyền quyền nhân thân.
V. Những sai lầm thường gặp khi ủy quyền công chứng di sản ⚠️
1. Nghĩ rằng có thể ủy quyền toàn bộ
Nhiều người cho rằng chỉ cần ủy quyền là người khác có thể làm thay tất cả thủ tục, nhưng thực tế có phần việc buộc người thừa kế phải tự ký.
2. Nội dung ủy quyền sai phạm vi
Một số hợp đồng ủy quyền ghi quá rộng, dẫn đến không được công chứng hoặc bị coi là vô hiệu.
3. Không kiểm tra tính hợp lệ của giấy tờ
Giấy tờ nhân thân, giấy chứng tử, sổ hộ khẩu… cần đầy đủ, chính xác để tránh phải bổ sung nhiều lần.
Kết luận ✅
Ủy quyền công chứng di sảnhoàn toàn có thể, nhưng chỉ đối với các công việc mang tính thủ tục như nộp hồ sơ, nhận kết quả. Ngược lại, các hành vi thể hiện ý chí cá nhân như xác nhận quan hệ thừa kế, thỏa thuận phân chia di sản hoặc từ chối nhận di sản thì không được phép ủy quyền. Việc hiểu rõ phạm vi ủy quyền giúp người dân thực hiện thủ tục đúng pháp luật, tránh tranh chấp và tiết kiệm thời gian.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
