Xây dựng lấn đất công có thể bị cưỡng chế tháo dỡ không?

Trong những năm gần đây, tình trạng xây dựng lấn đất công diễn ra khá phổ biến, đặc biệt ở khu vực đô thị và nông thôn ven đô. Hành vi này không chỉ xâm phạm tài sản thuộc sở hữu toàn dân mà còn làm ảnh hưởng đến quy hoạch, giao thông và mỹ quan đô thị. Vậy khi phát hiện trường hợp xây dựng lấn đất công, người vi phạm có bị cưỡng chế tháo dỡ công trình hay không?

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng tại Hà Nội hỗ trợ thủ tục pháp lý chuyên nghiệp, đúng quy định

1. Căn cứ pháp lý về xử lý xây dựng lấn đất công ⚖️

Luật Đất đai 2013:
- Điều 12: Nghiêm cấm hành vi lấn, chiếm đất đai.
- Điều 208: Quy định về biện pháp cưỡng chế thực hiện quyết định xử lý vi phạm.
Nghị định 91/2019/NĐ-CP:
- Điều 14: Xử phạt hành chính hành vi lấn, chiếm đất.
- Điều 15: Biện pháp khắc phục hậu quả, trong đó có việc buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất.
Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi 2020):
- Điều 12: Nghiêm cấm xây dựng công trình trên đất không được phép xây dựng.

👉 Như vậy, việc xây dựng lấn đất công vừa vi phạm pháp luật đất đai, vừa vi phạm pháp luật xây dựng, và chắc chắn sẽ bị xử lý nghiêm.

2. Xây dựng lấn đất công bị xử phạt thế nào? 💰

Theo Điều 14 Nghị định 91/2019/NĐ-CP, mức xử phạt hành vi lấn chiếm đất công được quy định như sau:

Phạt tiền từ 10 – 20 triệu đồng đối với hành vi lấn chiếm đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công.
Phạt tiền từ 20 – 50 triệu đồng đối với hành vi lấn chiếm đất phi nông nghiệp tại đô thị.
Buộc khôi phục tình trạng ban đầu, trả lại diện tích đất công đã bị lấn chiếm.

📌 Ví dụ thực tế: Tháng 5/2023, UBND huyện X đã xử phạt hộ gia đình ông A vì hành vi xây dựng quán tạm trên phần đất công ven đường. Ngoài phạt tiền 25 triệu đồng, ông A còn bị buộc tháo dỡ toàn bộ công trình để trả lại đất.

>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ: Xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

3. Khi nào công trình xây dựng lấn đất công bị cưỡng chế tháo dỡ? 🏗️

Theo Điều 208 Luật Đất đai 2013 và Điều 85 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012:

Nếu người vi phạm không tự nguyện chấp hành quyết định xử phạt (tháo dỡ, trả lại đất công) thì cơ quan có thẩm quyền sẽ ra quyết định cưỡng chế thi hành.
Cưỡng chế được thực hiện khi:
- Có quyết định xử phạt hành chính hợp pháp.
- Người vi phạm không tự tháo dỡ trong thời hạn quy định.
- Đã thông báo, vận động nhưng không chấp hành.

Xem thêm: Bồi thường khi đất bị lấn chiếm: điều kiện và thủ tục yêu cầu

👉 Điều này có nghĩa là: mọi công trình xây dựng lấn đất công đều có thể bị cưỡng chế tháo dỡ nếu chủ công trình không tự nguyện thực hiện.

4. Quy trình cưỡng chế tháo dỡ 📝

Ra quyết định xử phạt hành chính đối với hành vi lấn chiếm đất công.
Yêu cầu tự tháo dỡ trong thời hạn nhất định (thường 10 – 30 ngày).
Nếu không chấp hành ➝ ban hành quyết định cưỡng chế.
Thực hiện cưỡng chế với sự tham gia của: UBND cấp xã/huyện, công an, lực lượng trật tự xây dựng, đại diện Mặt trận Tổ quốc.
Chi phí tháo dỡ do người vi phạm chịu.

📌 Ví dụ thực tế: Năm 2022, tại tỉnh Y, một hộ dân xây dựng nhà cấp 4 lấn chiếm hơn 100m² đất công ven kênh thủy lợi. Sau nhiều lần yêu cầu tự tháo dỡ nhưng hộ dân không chấp hành, UBND huyện đã tổ chức cưỡng chế, trả lại diện tích đất công cho quản lý Nhà nước.

>>> Xem thêm: Quy trình thực hiện thủ tục công chứng nhanh chóng, đảm bảo đúng pháp luật

5. Người dân cần làm gì khi phát hiện xây dựng lấn đất công? 👀

Báo cáo ngay cho UBND cấp xã hoặc cơ quan quản lý đất đai tại địa phương.
Có thể gửi đơn tố cáo hành vi vi phạm đến Phòng Tài nguyên & Môi trường hoặc Thanh tra xây dựng.
Thu thập chứng cứ: hình ảnh, video, nhân chứng để làm căn cứ.
Tránh tự ý phá dỡ công trình, cần chờ cơ quan có thẩm quyền xử lý.

Xem thêm:

>>> Cơ quan nào có thẩm quyền xử lý lấn chiếm đất đai?

>>> Bị hàng xóm lấn chiếm đất nông nghiệp: làm đơn khiếu nại thế nào?

>>> Tranh chấp đất đai: Các hình thức hòa giải phổ biến hiện nay

Kết luận 🌿

Hành vi xây dựng lấn đất công là vi phạm pháp luật nghiêm trọng, không chỉ bị xử phạt hành chính mà còn có thể bị cưỡng chế tháo dỡ công trình để khôi phục lại hiện trạng ban đầu. Người dân cần hiểu rõ quy định, đồng thời chủ động tố giác hành vi vi phạm để bảo vệ quỹ đất công và trật tự xã hội.

Xem thêm: Lấn chiếm đất khi làm sổ đỏ: phát hiện xử lý thế nào?

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.