Khi nào vi bằng bị coi là vô hiệu? – Trường hợp pháp luật quy định

Trong thực tiễn, vi bằng là công cụ pháp lý hữu ích giúp cá nhân, tổ chức ghi nhận sự kiện, hành vi làm chứng cứ. Tuy nhiên, không phải mọi vi bằng đều hợp lệ. Có những trường hợp vi bằng vô hiệu, không có giá trị pháp lý và không được Tòa án, cơ quan tiến hành tố tụng chấp nhận. Bài viết sau sẽ phân tích chi tiết các căn cứ pháp luật và ví dụ thực tiễn để bạn đọc hiểu rõ.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn chọn văn phòng công chứng phù hợp cho hợp đồng chuyển nhượng nhà đất

⚖️ Căn cứ pháp lý về vi bằng vô hiệu

Khoản 3 Điều 2 Nghị định 08/2020/NĐ-CP: Vi bằng là văn bản do Thừa phát lại lập, ghi nhận sự kiện, hành vi có thật mà Thừa phát lại trực tiếp chứng kiến.
Điều 36 Nghị định 08/2020/NĐ-CP: Vi bằng có giá trị chứng cứ, là căn cứ để Tòa án, cơ quan tố tụng xem xét.
Điều 37 Nghị định 08/2020/NĐ-CP: Quy định rõ các trường hợp vi bằng không được lập.
Điều 38 Nghị định 08/2020/NĐ-CP: Vi bằng chỉ có giá trị khi được lập đúng trình tự, thủ tục, trong phạm vi thẩm quyền của Thừa phát lại.

👉 Từ đó, có thể khẳng định: vi bằng vô hiệu khi được lập trái thẩm quyền, sai mục đích hoặc vi phạm điều cấm của pháp luật.

>>> Xem thêm: Top lợi ích khi sử dụng dịch vụ làm sổ đỏ nhanh chóng và hợp pháp

📑 Thế nào là vi bằng vô hiệu?

Vi bằng vô hiệu là văn bản do Thừa phát lại lập nhưng không được công nhận giá trị pháp lý do vi phạm quy định của pháp luật. Trong trường hợp này, vi bằng không có giá trị chứng cứ và không được coi là căn cứ để bảo vệ quyền lợi của các bên.

🚫 Các trường hợp vi bằng vô hiệu theo quy định pháp luật

1️⃣ Vi bằng được lập để ghi nhận giao dịch thuộc thẩm quyền công chứng, chứng thực

Ví dụ: Mua bán nhà đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất… phải công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng. Nếu lập vi bằng thay cho hợp đồng công chứng thì vi bằng đó vô hiệu.

2️⃣ Vi bằng ghi nhận sự kiện, hành vi trái pháp luật

Ví dụ: Lập vi bằng để ghi nhận việc giao nhận tiền cho vay nặng lãi hoặc chuyển nhượng đất nông nghiệp trái phép.

3️⃣ Vi bằng lập ngoài phạm vi thẩm quyền của Thừa phát lại

Theo Nghị định 08/2020/NĐ-CP, Thừa phát lại chỉ được lập vi bằng trong phạm vi địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi đặt Văn phòng. Nếu lập vi bằng tại địa phương khác thì vô hiệu.

Xem thêm: Doanh nghiệp có được ký hợp đồng mua bán với cá nhân không?

>>> Xem thêm: Khi nào nên chọn công chứng vi bằng thay vì lập hợp đồng công chứng?

4️⃣ Vi bằng không đảm bảo trình tự, thủ tục

Không có chữ ký, đóng dấu của Thừa phát lại.
Không đăng ký vi bằng tại Sở Tư pháp theo quy định.
Lập vi bằng mà không trực tiếp chứng kiến sự kiện.

5️⃣ Vi bằng bị lợi dụng để che giấu giao dịch bất hợp pháp

Ví dụ: Lập vi bằng ghi nhận việc “đặt cọc mua bán đất” nhưng thực chất để lách luật, né tránh công chứng.

📊 Ví dụ minh họa thực tế

Trường hợp 1 – Vi bằng vô hiệu:
Ông A và bà B ký “giấy tay” bán đất, sau đó lập vi bằng tại Văn phòng Thừa phát lại để làm chứng. Tuy nhiên, giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất bắt buộc phải công chứng theo Điều 502 Bộ luật Dân sự 2015 và Điều 167 Luật Đất đai 2013. Vì vậy, vi bằng này vô hiệu, không thay thế được hợp đồng công chứng.
Trường hợp 2 – Vi bằng hợp lệ:
Anh C thuê Thừa phát lại lập vi bằng ghi nhận việc hàng xóm xả rác ra lối đi chung. Vi bằng này có giá trị chứng cứ tại Tòa án khi giải quyết tranh chấp dân sự, không bị coi là vô hiệu.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn thực hiện thủ tục công chứng hợp đồng mua bán nhà đất đúng quy định

📝 Hậu quả pháp lý của vi bằng vô hiệu

Không có giá trị chứng cứ trước Tòa án.
Không được công nhận làm căn cứ bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
Các bên tham gia giao dịch phải lập lại theo đúng hình thức pháp luật quy định (ví dụ: hợp đồng mua bán nhà đất phải công chứng).

>>> Xem thêm: Mua bán ô tô công ty cá nhân: Thủ tục chi tiết.

>>> Xem thêm: Mua bán ô tô online – Có an toàn và hợp pháp không?

📌 Kết luận

Vi bằng vô hiệu khi vi phạm quy định pháp luật về thẩm quyền, phạm vi, trình tự, thủ tục hoặc được sử dụng sai mục đích.
Người dân cần lưu ý: vi bằng chỉ có giá trị chứng cứ, không thay thế hợp đồng công chứng, chứng thực.
Để đảm bảo quyền lợi, khi tham gia giao dịch quan trọng như mua bán đất đai, nhà ở, tài sản lớn, phải thực hiện công chứng theo đúng quy định.

Xem thêm: Phân tích bản chất pháp lý của hợp đồng mua bán giả tạo

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.