Tự ý định đoạt tài sản chung: Người còn lại bảo vệ quyền ra sao?

Trong quan hệ vợ chồng, đồng sở hữu hoặc đồng thừa kế, tài sản chung phải được định đoạt theo ý chí của tất cả chủ sở hữu. Khi một người tự ý định đoạt tài sản chung, giao dịch dễ bị vô hiệu và phát sinh tranh chấp. Nắm rõ quyền của mình là điều cần thiết.

>>> Xem thêm: Không phải chờ đợi lâu, đến văn phòng công chứng là có kết quả ngay.

📌1. Căn cứ pháp lý về tài sản chung. Khi nào bị coi là tự ý định đoạt

Điều 213 và Điều 218 Bộ luật Dân sự 2015 quy định việc định đoạt tài sản chung phải có sự đồng ý của tất cả đồng sở hữu. Với vợ chồng, Điều 35 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 yêu cầu có sự thỏa thuận khi bán, tặng cho, cầm cố, thế chấp tài sản chung.
Ví dụ. Một người chồng đem bán chiếc ô tô là tài sản chung mà không hỏi ý kiến vợ. Đây là hành vi tự ý định đoạt tài sản chung.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn xử lý nếu hồ sơ Công chứng ủy quyền bị từ chối.

📌2. Hệ quả pháp lý. Giao dịch có thể bị vô hiệu

Theo Điều 117 và Điều 123 BLDS 2015, giao dịch vi phạm điều kiện về chủ thể hoặc mục đích sẽ bị tuyên vô hiệu. Nếu một bên tự ý định đoạt tài sản chung mà không được ủy quyền, giao dịch có thể bị vô hiệu theo Điều 131 BLDS 2015.
Ví dụ. Chủ sở hữu thứ hai chứng minh mình không hề đồng ý việc bán nhà. Hợp đồng mua bán có thể bị tuyên vô hiệu và các bên phải hoàn trả cho nhau.

>>> Xem thêm: Đừng để di chúc mất hiệu lực vì thiếu bước Công chứng di chúc.

📌3. Người còn lại cần làm gì để bảo vệ quyền lợi

Người còn lại có thể gửi văn bản yêu cầu người mua hoặc bên nhận chuyển nhượng dừng giao dịch. Có thể làm đơn đề nghị chính quyền địa phương, văn phòng đăng ký đất đai hoặc ngân hàng ngừng thủ tục. Nếu tài sản đã chuyển giao, có thể khởi kiện yêu cầu tòa án tuyên giao dịch vô hiệu theo Điều 131 BLDS 2015.
Ví dụ. Vợ phát hiện chồng lén thế chấp sổ đỏ cho bạn. Vợ báo ngân hàng rằng tài sản là tài sản chung và đề nghị tạm dừng giải ngân.

>>> Xem thêm: Có cần người làm chứng khi Công chứng văn bản chấm dứt hợp đồng không?

📌4. Cách phòng tránh tranh chấp về tài sản chung

Nên lập văn bản thỏa thuận về tài sản chung và tài sản riêng. Khi định đoạt tài sản có giá trị lớn, nên đi cùng nhau hoặc cấp ủy quyền hợp pháp theo Điều 562 BLDS 2015. Lưu giữ giấy tờ chứng minh quyền sở hữu để khó xảy ra việc tự ý định đoạt tài sản chung.
Ví dụ. Hai anh em đồng sở hữu mảnh đất lập thỏa thuận về việc chỉ được bán khi cả hai ký tên.

>>> Xem thêm: Bảo vệ quyền lợi người mua bằng việc Công chứng mua bán xe.

⭐5. Kết luận. Luôn kiểm soát giao dịch liên quan tài sản chung

Hành vi tự ý định đoạt tài sản chung dễ khiến giao dịch bị vô hiệu và gây thiệt hại cho người còn lại. Chủ sở hữu cần theo dõi, kiểm tra và kịp thời yêu cầu dừng giao dịch để bảo vệ quyền lợi. Chủ động thỏa thuận và ủy quyền rõ ràng là giải pháp hiệu quả nhất.