Ý chí các bên công chứng không ghi nhận đầy đủ có rủi ro gì?

Trong hoạt động công chứng, việc ghi nhận đầy đủ, chính xác ý chí các bên công chứng có ý nghĩa quyết định đối với giá trị pháp lý của văn bản công chứng. Thực tiễn cho thấy không ít trường hợp công chứng viên lập văn bản nhưng nội dung không phản ánh đúng hoặc phản ánh không đầy đủ thỏa thuận thực sự của các bên. Sai sót này có thể làm biến dạng bản chất giao dịch, dẫn đến tranh chấp và yêu cầu hủy văn bản công chứng. Khi ý chí của các bên không được ghi nhận đầy đủ, văn bản công chứng có nguy cơ bị Tòa án tuyên hủy nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể tham gia giao dịch.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có làm việc ngoài giờ hành chính hay không?

1. Vai trò của việc ghi nhận ý chí các bên trong hoạt động công chứng

Theo Điều 2 Luật Công chứng 2014, công chứng là việc công chứng viên chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự được xác lập trên cơ sở ý chí tự nguyện của các bên. Như vậy, ý chí của các bên là nền tảng cốt lõi để hình thành nội dung văn bản công chứng.

Việc ghi nhận đầy đủ ý chí các bên công chứng giúp:

Phản ánh đúng bản chất và mục đích giao dịch;
Bảo đảm quyền tự do, tự nguyện cam kết;
Hạn chế tối đa nguy cơ tranh chấp phát sinh sau này.

2. Nghĩa vụ của công chứng viên trong việc ghi nhận ý chí các bên công chứng

Theo Điều 7 và Điều 17 Luật Công chứng 2014, công chứng viên có nghĩa vụ:

Kiểm tra năng lực hành vi dân sự của các bên;
Giải thích quyền, nghĩa vụ và hậu quả pháp lý của giao dịch;
Ghi nhận trung thực, đầy đủ nội dung thỏa thuận theo đúng ý chí các bên.

Công chứng viên không chỉ là người “ghi chép lại” nội dung hợp đồng mà còn phải bảo đảm rằng được thể hiện rõ ràng, chính xác và không bị hiểu sai trong văn bản.

>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ trọn gói, uy tín, cam kết không phát sinh chi phí bất hợp lý

3. Các trường hợp công chứng viên không ghi nhận đầy đủ ý chí các bên

Trong thực tiễn, việc không ghi nhận đầy đủ thường biểu hiện ở các dạng sau:

Bỏ sót điều khoản quan trọng mà các bên đã thỏa thuận;
Ghi nhận không đúng bản chất giao dịch (ví dụ: ghi nhận là tặng cho trong khi thực tế là mua bán);
Diễn đạt nội dung không rõ ràng, gây hiểu nhầm quyền và nghĩa vụ của các bên;
Không ghi nhận đầy đủ điều kiện, thời hạn, nghĩa vụ kèm theo giao dịch.

Xem thêm: Tẩu tán tài sản qua hợp đồng công chứng: Có bị từ chối?

Những sai sót này làm cho văn bản công chứng không phản ánh đúng ý chí thực sự của các bên.

4. Căn cứ pháp lý hủy văn bản công chứng do không ghi nhận đầy đủ ý chí các bên

Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự có hiệu lực khi được xác lập trên cơ sở ý chí tự nguyện và thống nhất của các bên. Nếu văn bản công chứng không thể hiện đúng sự thống nhất này, giao dịch có thể bị coi là vô hiệu.

Bên cạnh đó, Điều 51 Luật Công chứng 2014 quy định văn bản công chứng có thể bị Tòa án tuyên vô hiệu khi:

Việc công chứng không đúng quy định pháp luật;
Nội dung văn bản không phản ánh đúng giao dịch thực tế.

Do đó, khi không được ghi nhận đầy đủ, đây là căn cứ quan trọng để Tòa án xem xét hủy văn bản công chứng.

5. Trách nhiệm pháp lý của công chứng viên khi ghi nhận sai ý chí các bên

Nếu việc không ghi nhận đầy đủ ý chí các bên xuất phát từ lỗi của công chứng viên, công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng có thể phải chịu:

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo Luật Công chứng 2014;
Trách nhiệm kỷ luật hoặc xử phạt hành chính;
Ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và hành nghề công chứng.

>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng lấy ngay tại văn phòng công chứng Hà Nội

6. Ví dụ thực tế về hủy văn bản công chứng do không ghi nhận đầy đủ ý chí các bên

Ông A và bà B thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất với điều kiện thanh toán làm nhiều đợt và chỉ sang tên khi thanh toán đủ. Tuy nhiên, văn bản công chứng chỉ ghi nhận nội dung chuyển nhượng mà không thể hiện điều kiện thanh toán và thời điểm sang tên theo thỏa thuận.

Sau khi phát sinh tranh chấp, Tòa án xác định văn bản công chứng không phản ánh đầy đủ, để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên.

>>> Xem thêm: Cách kiểm tra sổ đỏ giả online giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí

Kết luận

Việc ghi nhận đầy đủ và chính xác là điều kiện then chốt bảo đảm giá trị pháp lý của văn bản công chứng. Khi công chứng viên không thực hiện đúng nghĩa vụ này, văn bản công chứng có thể bị Tòa án tuyên hủy do không phản ánh đúng bản chất giao dịch. Nhận thức đúng vai trò của ý chí các bên giúp hạn chế rủi ro pháp lý và bảo đảm an toàn cho các giao dịch dân sự được công chứng.

Xem thêm: Tài sản chưa đủ điều kiện pháp lý: Công chứng viên xử lý sao?

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Phí công chứng được tính theo quy định pháp luật nào và bao gồm những khoản gì?

>>> Thủ tục công chứng chia thừa kế cần những giấy tờ gì?

>>> Dịch vụ làm sổ hồng nhận làm cho đất xen kẹt, đất chưa đủ điều kiện

>>> Vi phạm thiện chí, trung thực: Công chứng viên có được ký?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.