Công chứng hợp đồng chia tách đất khi tài sản thuộc sở hữu nhà nước
Việc chia tách đất đai thường diễn ra trong các giao dịch dân sự, tuy nhiên trong nhiều trường hợp, đất đai là tài sản thuộc sở hữu nhà nước cũng phát sinh nhu cầu chia tách để phục vụ đầu tư, chuyển đổi mục đích hoặc quản lý lại tài sản công. Trong bối cảnh đó, việc công chứng chia tách đất nhà nước cần tuân thủ quy trình pháp lý chặt chẽ, gắn với các quy định đặc thù của pháp luật về đất đai và tài sản công.
Theo Điều 53 Luật Đất đai 2013, toàn bộ đất đai ở Việt Nam thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Tuy nhiên, một số tổ chức, đơn vị được Nhà nước giao quyền sử dụng đất dưới hình thức:
Đất do cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng
Đất công ích do địa phương quản lý
Tài sản công được giao cho doanh nghiệp nhà nước để phục vụ sản xuất, kinh doanh
Khi có nhu cầu chia tách, chuyển nhượng hoặc xác lập quyền sử dụng độc lập, những tài sản này bắt buộc phải thông qua cơ quan có thẩm quyền, đồng thời phải được công chứng nếu liên quan đến giao dịch dân sự hoặc thay đổi chủ thể sử dụng.
2. Khi nào cần công chứng chia tách đất nhà nước?
2.1. Chuyển mục đích sử dụng đất công để giao đất có thu tiền hoặc đấu giá
Khi UBND cấp tỉnh có chủ trương chuyển một phần đất công sang mục đích sử dụng khác để thu hút đầu tư hoặc phục vụ mục đích kinh tế – xã hội, cần tiến hành đo đạc, chia tách phần diện tích cụ thể. Hợp đồng chia tách sẽ được lập và công chứng để làm cơ sở cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới cho tổ chức hoặc cá nhân được giao đất.
2.2. Giao đất cho doanh nghiệp nhà nước hoặc cổ phần hóa
Trường hợp doanh nghiệp nhà nước được giao đất, sau đó tham gia cổ phần hóa hoặc liên kết đầu tư thì phải tiến hành chia tách diện tích đất góp vốn hoặc chuyển nhượng. Việc công chứng hợp đồng chia tách giúp xác lập ranh giới pháp lý và giá trị tài sản nhà nước khi chuyển sang hình thức sở hữu khác.
2.3. Chia đất trong nội bộ tổ chức sử dụng tài sản công
Một số tổ chức sự nghiệp công lập hoặc đơn vị hành chính sử dụng đất công để xây dựng nhiều hạng mục khác nhau. Khi cần chia phần đất cho các đơn vị trực thuộc hoặc phục vụ liên doanh, cần lập văn bản phân định ranh giới, được công chứng để đảm bảo giá trị pháp lý và tránh tranh chấp.
3. Căn cứ pháp lý về công chứng chia tách đất nhà nước
Luật Đất đai 2013: Điều 118 và Điều 167 quy định về giao đất, cho thuê đất, chuyển quyền sử dụng đất của tổ chức nhà nước
Luật Quản lý, sử dụng tài sản công 2017: Điều 5 và Điều 43 về tài sản công là đất đai
Luật Công chứng 2014: Điều 41 về công chứng hợp đồng liên quan đến bất động sản
Nghị định 151/2017/NĐ-CP: Quy định chi tiết về xử lý tài sản công
Thông tư 144/2017/TT-BTC: Hướng dẫn trình tự xử lý tài sản công
>>> Xem thêm: Không có hợp đồng, chỉ ghi giấy nợ viết tay – Đòi tiền có được không?
4. Thủ tục công chứng chia tách đất nhà nước
4.1. Xin chủ trương chia tách từ cơ quan có thẩm quyền
Cơ quan, tổ chức được giao quản lý đất công phải lập văn bản đề nghị được chia tách đất gửi cơ quan chủ quản hoặc UBND cấp tỉnh. Sau khi được chấp thuận, tổ chức thực hiện việc đo đạc, lập bản vẽ kỹ thuật chia tách và chuẩn bị các thủ tục pháp lý tiếp theo.
4.2. Lập hợp đồng chia tách và thực hiện công chứng
Sau khi có bản vẽ kỹ thuật được duyệt, các bên có liên quan sẽ tiến hành lập hợp đồng chia tách quyền sử dụng đất. Hợp đồng này phải được công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng. Công chứng viên sẽ kiểm tra tư cách pháp lý của các bên, tính hợp lệ của tài sản và các phê duyệt liên quan trước khi chứng nhận.
4.3. Nộp hồ sơ đăng ký biến động tại Văn phòng đăng ký đất đai
Sau khi công chứng, hợp đồng chia tách cùng toàn bộ hồ sơ pháp lý sẽ được nộp để xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới. Nếu có phát sinh chuyển giao quyền sử dụng đất thì hồ sơ phải ghi rõ thông tin chủ sử dụng mới.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có được từ chối công chứng di chúc viết tay không rõ chữ không?
5. Lưu ý quan trọng khi công chứng chia tách đất nhà nước
Không thể thực hiện công chứng chia tách nếu chưa có sự chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền quản lý tài sản công
Hợp đồng chia tách phải kèm theo sơ đồ kỹ thuật rõ ràng và hồ sơ pháp lý đầy đủ
Trường hợp đất công đang được sử dụng làm tài sản góp vốn thì phải có văn bản định giá và xác nhận từ cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước
Việc công chứng chỉ được thực hiện khi đất không có tranh chấp, không thuộc diện quy hoạch bị hạn chế chuyển nhượng
6. Ví dụ minh họa thực tế công chứng chia tách đất nhà nước
Ví dụ 1: Một doanh nghiệp nhà nước tại TP.HCM được giao 20.000m² đất để xây dựng nhà máy. Khi tiến hành cổ phần hóa, doanh nghiệp chuyển nhượng lại 5.000m² đất cho nhà đầu tư chiến lược. Sau khi được UBND TP phê duyệt và đo đạc sơ đồ kỹ thuật, hai bên tiến hành lập hợp đồng chia tách và công chứng tại Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Sau đó, phần đất được cấp sổ đỏ mới đứng tên nhà đầu tư.
Ví dụ 2: Một trường đại học công lập ở Đà Nẵng được giao quản lý khu đất rộng 3ha. Trường muốn hợp tác với doanh nghiệp để xây ký túc xá, nên cần tách 4.000m² đất cho bên đối tác. Sau khi có chủ trương từ UBND tỉnh, hai bên tiến hành đo vẽ, lập hợp đồng chia tách và công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng. Việc chia tách diễn ra suôn sẻ và đúng quy định pháp luật.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng ngoài giờ có áp dụng cho mọi loại hợp đồng không?
Kết luận
Việc thực hiện công chứng chia tách đất nhà nước không chỉ đòi hỏi hồ sơ pháp lý chặt chẽ mà còn cần sự phối hợp giữa nhiều cấp quản lý và đơn vị liên quan. Đây là thủ tục quan trọng nhằm xác lập tính minh bạch, đảm bảo quyền và nghĩa vụ trong việc sử dụng, chuyển giao tài sản công.
Nếu bạn là doanh nghiệp nhà nước, tổ chức sự nghiệp hoặc cơ quan hành chính cần tư vấn công chứng chia tách tài sản đất đai thuộc sở hữu nhà nước, hãy liên hệ Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ qua số 0966.22.7979 để được hỗ trợ đầy đủ, chính xác và đúng quy định pháp luật.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
