Hợp đồng vay không có người làm chứng – Có tranh chấp rủi ro gì?
Trong các giao dịch vay mượn tiền giữa cá nhân với cá nhân, không ít người bỏ qua việc lập văn bản rõ ràng hoặc không mời người làm chứng khi ký hợp đồng. Lý do có thể vì tin tưởng nhau hoặc ngại thủ tục. Tuy nhiên, việc thiếu người làm chứng trong hợp đồng vay, đặc biệt là khi xảy ra tranh chấp, có thể dẫn đến rủi ro về chứng cứ và hiệu lực pháp lý. Vậy hợp đồng vay không có người làm chứng có giá trị không? Và nếu xảy ra tranh chấp thì hậu quả pháp lý như thế nào?
>>> Xem thêm: Những chiêu trò “độc” cần cảnh giác khi soạn thảo Hợp đồng vay tiền.
Hợp đồng vay không có người làm chứng – Có giá trị pháp lý không?
Theo quy định tại Điều 119 “Bộ luật Dân sự 2015”:
“Giao dịch dân sự được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể. Trong trường hợp luật không quy định hình thức bắt buộc, giao dịch được coi là hợp pháp nếu đáp ứng đủ điều kiện về năng lực chủ thể, tự nguyện, và mục đích không vi phạm điều cấm.”
Đối với hợp đồng vay tiền, Điều 463 cùng Bộ luật quy định:
“Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn, bên vay phải hoàn trả tài sản theo đúng thỏa thuận.”
Như vậy, pháp luật không bắt buộc hợp đồng vay phải có người làm chứng, trừ khi các bên có thỏa thuận hoặc pháp luật chuyên ngành yêu cầu (ví dụ: công chứng, chứng thực trong trường hợp đặc biệt).
Thiếu người làm chứng – Những rủi ro có thể xảy ra
Rủi ro về chứng cứ khi xảy ra tranh chấp
Một hợp đồng vay chỉ có chữ ký hai bên mà không có người làm chứng hoặc tài liệu đi kèm như chuyển khoản, tin nhắn, email… thì khi xảy ra tranh chấp, việc chứng minh hợp đồng là thật, nội dung là đúng, là điều không dễ dàng.
Điều 91 “Bộ luật Tố tụng dân sự 2015” quy định:
“Đương sự có nghĩa vụ cung cấp chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp.”
Trong bối cảnh đó, thiếu người làm chứng đồng nghĩa với việc thiếu một mắt xích quan trọng trong việc chứng minh sự tồn tại và tính xác thực của hợp đồng vay, nhất là khi bên vay phủ nhận khoản vay.
Nếu bên vay phủ nhận việc ký kết hoặc cho rằng chữ ký bị giả mạo, không có người làm chứng đồng nghĩa với việc bên cho vay có ít lợi thế về chứng cứ. Khi đó, họ phải trông cậy vào giám định chữ ký, truy xuất các giao dịch ngân hàng hoặc các tin nhắn (nếu có) – quy trình vừa mất thời gian, vừa tốn chi phí.
Chị T. cho bạn thân là chị L. vay 300 triệu đồng, hai bên viết giấy tay, không có người làm chứng, không công chứng. Chị L. cam kết trả sau 6 tháng. Tuy nhiên, đến hạn chị L. không trả và phủ nhận khoản vay, cho rằng giấy viết tay là giả.
Do không có người làm chứng, chị T. phải khởi kiện và yêu cầu giám định chữ ký. Vụ án kéo dài hơn 10 tháng, chi phí giám định gần 8 triệu đồng, chưa kể chi phí luật sư.
Nếu ban đầu có một người làm chứng ký xác nhận, quá trình tố tụng có thể rút ngắn đáng kể.
Nếu vì lý do cá nhân không thể mời người làm chứng, bên cho vay có thể:
Giao dịch thông qua chuyển khoản ngân hàng, có ghi rõ nội dung “cho vay – tên người nhận”.
Lưu giữ tin nhắn, email hoặc ghi âm cuộc trao đổi (nếu phù hợp pháp luật).
Ghi rõ nội dung vay, lãi suất, thời hạn, điều kiện trả nợ trong giấy tay hoặc văn bản.
Cân nhắc công chứng hợp đồng vay, đặc biệt khi số tiền lớn.
Kết luận
Dù pháp luật không bắt buộc hợp đồng vay tiền phải có người làm chứng, nhưng thiếu người làm chứng vẫn tiềm ẩn rủi ro pháp lý lớn, nhất là khi xảy ra tranh chấp. Trong giao dịch dân sự, “niềm tin” là chưa đủ – điều quan trọng là chứng cứ pháp lý rõ ràng để bảo vệ quyền lợi nếu phát sinh tranh chấp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
