Khi thực hiện thủ tục công chứng văn bản khai nhận hoặc phân chia di sản thừa kế, nhiều người thắc mắc: “Công chứng di sản có cần nộp thuế trước bạ không?” Đây là câu hỏi phổ biến, đặc biệt khi di sản là nhà, đất hoặc tài sản phải đăng ký quyền sở hữu.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật về thuế trước bạ di sản, các trường hợp được miễn thuế, cũng như hướng dẫn thực tế để thực hiện đúng và tránh phát sinh chi phí không cần thiết.
>>> Xem thêm: Khi cần chứng thực, đừng quên văn phòng công chứng luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn.
⚖️ 1. Căn cứ pháp lý về thuế trước bạ di sản
Hiện nay, việc nộp lệ phí trước bạ (thường gọi là thuế trước bạ) được quy định tại:
Nghị định 10/2022/NĐ-CP ngày 15/01/2022 của Chính phủ về lệ phí trước bạ
Thông tư 13/2022/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành Nghị định 10/2022
Luật Đất đai 2013 và các văn bản hướng dẫn về đăng ký quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở
Điều 3 Nghị định 10/2022/NĐ-CP quy định: “Lệ phí trước bạ là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải nộp khi đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng đối với tài sản theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp được miễn.”
Từ quy định này có thể hiểu:
Khi chỉ công chứng văn bản di sản, chưa đăng ký sang tên quyền sở hữu tài sản, chưa phải nộp thuế trước bạ.
Khi thực hiện sang tên tài sản thừa kế (nhà, đất, xe,…) tại cơ quan đăng ký, khi đó mới phát sinh nghĩa vụ nộp thuế trước bạ.
🧾 2. Khi nào phải nộp thuế trước bạ di sản?
Theo Điều 10 Nghị định 10/2022/NĐ-CP, người nhận thừa kế chỉ phải nộp thuế trước bạ khi:
Di sản là tài sản thuộc diện đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng, như: nhà, đất, ô tô, xe máy, tàu, thuyền, v.v.
Người thừa kế đăng ký sang tên tài sản đứng tên mình tại cơ quan có thẩm quyền.
Ví dụ:
Khi ông A mất, để lại một mảnh đất tại Hà Nội cho con trai là anh B. Anh B thực hiện công chứng văn bản khai nhận di sản thừa kế tại Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ.
Ở giai đoạn này, anh B chưa phải nộp thuế trước bạ. Tuy nhiên, khi anh B làm thủ tục sang tên sổ đỏ tại Văn phòng đăng ký đất đai, lúc đó nghĩa vụ nộp lệ phí trước bạ mới phát sinh.
>>> Xem thêm: Không cần chen chúc chờ đợi tại cơ quan nhà nước – dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói giúp bạn giải quyết mọi thủ tục ngay tại văn phòng.
✅ 3. Trường hợp được miễn thuế trước bạ di sản
Theo Điều 9 Nghị định 10/2022/NĐ-CP, một số trường hợp được miễn lệ phí trước bạ, trong đó bao gồm nhận thừa kế tài sản giữa những người thân trong gia đình.
Trích điểm d khoản 10 Điều 9 Nghị định 10/2022/NĐ-CP: “Nhà, đất nhận thừa kế giữa: vợ với chồng; cha mẹ đẻ với con đẻ; cha mẹ nuôi với con nuôi; cha mẹ chồng với con dâu; cha mẹ vợ với con rể; ông bà nội với cháu nội; ông bà ngoại với cháu ngoại; anh chị em ruột với nhau được miễn lệ phí trước bạ.”
Như vậy, người nhận thừa kế là cha mẹ, con, ông bà, cháu hoặc anh chị em ruột sẽ không phải nộp thuế trước bạ di sản khi sang tên nhà đất, xe cộ, v.v.
🧩 4. Quy trình thực hiện khi có hoặc không phải nộp thuế trước bạ di sản
💼 Trường hợp được miễn thuế trước bạ
Người thừa kế cần chuẩn bị hồ sơ chứng minh mối quan hệ (giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn,…) để xin miễn lệ phí trước bạ khi đăng ký sang tên.
Hồ sơ nộp tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai gồm:
Đơn đề nghị đăng ký biến động (theo mẫu 09/ĐK)
Văn bản công chứng di sản
Giấy chứng tử
Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế
Tờ khai lệ phí trước bạ (ghi rõ căn cứ miễn thuế theo Điều 9 Nghị định 10/2022/NĐ-CP)
🧾 Trường hợp phải nộp thuế trước bạ
Nếu di sản không thuộc diện miễn, người thừa kế nộp:
Tờ khai lệ phí trước bạ
Biên lai nộp tiền vào ngân sách Nhà nước
Sau đó mới được cơ quan đăng ký cấp sổ hoặc sang tên tài sản.
Ví dụ 1 – Miễn thuế trước bạ: Bà H mất, để lại căn nhà tại TP.HCM cho con gái là chị M. Chị M thực hiện công chứng khai nhận di sản tại Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ và được miễn lệ phí trước bạ khi sang tên do là cha mẹ – con ruột.
Ví dụ 2 – Phải nộp thuế trước bạ: Ông P mất, để lại chiếc ô tô cho cháu họ là anh Q. Do không thuộc diện thân nhân trực hệ, anh Q phải nộp thuế trước bạ khi đăng ký sang tên xe.
✅ 6. Kết luận
Tóm lại, thuế trước bạ di sản chỉ phát sinh khi người thừa kế đăng ký sang tên tài sản. Nếu chỉ thực hiện công chứng di sản tại văn phòng công chứng, chưa cần nộp thuế trước bạ. Ngoài ra, những trường hợp thừa kế giữa cha mẹ, con, ông bà, anh chị em ruột sẽ được miễn hoàn toàn lệ phí trước bạ theo quy định của pháp luật.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
