Công chứng di sản bằng hình thức ủy quyền có hợp pháp?
Trong thực tế, không phải lúc nào tất cả người thừa kế cũng có mặt để cùng tham gia thủ tục chia tài sản thừa kế. Khi đó, nhiều người lựa chọn ủy quyền công chứng di sản cho người khác thay mình thực hiện. Tuy nhiên, việc ủy quyền công chứng di sản có hợp pháp hay không, được thực hiện ra sao và có rủi ro gì là điều nhiều người vẫn chưa nắm rõ.
Theo Điều 562 Bộ luật Dân sự 2015, “hợp đồng ủy quyền là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên được ủy quyền có nghĩa vụ thực hiện công việc nhân danh bên ủy quyền.”
Bên cạnh đó, Luật Công chứng 2014 quy định tại:
Điều 55: Người yêu cầu công chứng có thể ủy quyền cho người khác nộp hồ sơ và nhận kết quả công chứng nếu việc ủy quyền được lập thành văn bản hợp pháp.
Điều 42: Công chứng viên phải kiểm tra năng lực, ý chí và phạm vi ủy quyền trước khi thực hiện công chứng.
Như vậy, pháp luật không cấm việc ủy quyền công chứng di sản, miễn là việc ủy quyền được lập đúng hình thức và nội dung không trái quy định pháp luật.
📝 2. Hình thức và phạm vi của ủy quyền công chứng di sản
🔹 Hình thức ủy quyền
Việc ủy quyền công chứng di sản phải được lập thành văn bản, có thể là giấy ủy quyền hoặc hợp đồng ủy quyền.
Trường hợp ủy quyền liên quan đến tài sản là bất động sản, văn bản ủy quyền phải được công chứng hoặc chứng thực hợp lệ.
🔹 Phạm vi ủy quyền
Người thừa kế có thể ủy quyền cho người khác thực hiện một hoặc nhiều công việc, như:
Thay mặt nộp hồ sơ yêu cầu công chứng văn bản phân chia di sản.
Tham gia ký kết văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
Nhận bản chính văn bản công chứng.
Tuy nhiên, người ủy quyền không thể chuyển giao quyền định đoạt di sản (bán, tặng, thế chấp…) nếu chưa hoàn tất thủ tục công chứng phân chia di sản hợp pháp.
>>> Xem thêm: Từ chuẩn bị giấy tờ đến nhận sổ mới, mọi thứ sẽ đơn giản hơn với dịch vụ sổ đỏ chuyên nghiệp, đáng tin cậy.
📋 3. Trình tự thực hiện ủy quyền công chứng di sản
🔸 Bước 1: Lập văn bản ủy quyền
Người thừa kế vắng mặt lập văn bản ủy quyền cho người đại diện hợp pháp (thường là người thân hoặc đồng thừa kế). Nội dung ghi rõ phạm vi công việc được ủy quyền.
Văn bản ủy quyền cần được công chứng tại văn phòng công chứng hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực, để đảm bảo tính pháp lý khi thực hiện.
🔸 Bước 3: Tiến hành thủ tục công chứng di sản
Người được ủy quyền mang theo giấy ủy quyền cùng hồ sơ di sản đến văn phòng công chứng để tiến hành các bước như: kiểm tra hồ sơ, xác định hàng thừa kế, lập văn bản phân chia di sản và ký công chứng.
🧩 4. Ví dụ minh họa thực tế
Ông Hùng qua đời, để lại căn nhà tại quận Cầu Giấy cho ba người con: Anh Minh, Chị Hạnh và Anh Quân. Anh Quân đang làm việc tại nước ngoài, không thể về Việt Nam. Anh đã lập hợp đồng ủy quyền tại Đại sứ quán Việt Nam ở Đức, ủy quyền cho chị Hạnh đại diện mình ký và nhận văn bản công chứng phân chia di sản.
Sau khi văn bản ủy quyền được hợp pháp hóa lãnh sự và gửi về Việt Nam, chị Hạnh mang hồ sơ đến Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ để làm thủ tục. Hồ sơ hợp lệ, công chứng viên tiến hành công chứng văn bản phân chia di sản.
👉 Trong trường hợp này, việc ủy quyền công chứng di sản là hoàn toàn hợp pháp, vì:
Có văn bản ủy quyền hợp lệ, được công chứng tại cơ quan có thẩm quyền.
Phạm vi ủy quyền rõ ràng, không vượt quá quyền của người thừa kế.
Công chứng viên đã kiểm tra tính xác thực của giấy tờ trước khi thực hiện.
>>> Xem thêm: Cách ước tính trước Phí công chứng trước khi ký hợp đồng.
⚠️ 5. Một số lưu ý khi ủy quyền công chứng di sản
Văn bản ủy quyền phải được ký tự nguyện, minh bạch, không bị ép buộc hay giả mạo.
Không được ủy quyền lại (trừ khi có thỏa thuận cho phép).
Nếu người ủy quyền mất năng lực hành vi dân sự hoặc qua đời, văn bản ủy quyền tự động chấm dứt hiệu lực.
Người được ủy quyền phải thực hiện đúng phạm vi đã được giao, tránh rủi ro pháp lý về sau.
✅ 6. Kết luận
Việc ủy quyền CCDS là hoàn toàn hợp pháp nếu được lập đúng hình thức và phạm vi theo quy định của Bộ luật Dân sự và Luật Công chứng. Hình thức này đặc biệt phù hợp trong trường hợp người thừa kế ở xa, không thể trực tiếp tham gia công chứng, giúp quá trình chia di sản diễn ra thuận tiện và hợp pháp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
