Công chứng hợp đồng chia tách nhà đất giữa vợ chồng đang ly thân
Trong thực tế, nhiều cặp vợ chồng trong giai đoạn ly thân mong muốn phân chia tài sản chung, đặc biệt là nhà đất, để thuận tiện cho việc sinh sống và hạn chế tranh chấp về sau. Tuy nhiên, việc công chứng chia tách đất ly thân không đơn giản như giao dịch bình thường vì liên quan đến quy định về tài sản chung vợ chồng, quy định hôn nhân gia đình và pháp luật công chứng. Bài viết này sẽ phân tích rõ điều kiện, thủ tục, căn cứ pháp lý và lưu ý thực tiễn cho việc công chứng hợp đồng chia tách nhà đất giữa vợ chồng đang ly thân.
1. Quy định pháp luật về tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ ly thân
Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, pháp luật Việt Nam không công nhận tình trạng ly thân như một tình trạng hôn nhân độc lập. Dù ly thân, vợ chồng vẫn được coi là vợ chồng hợp pháp và tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân về nguyên tắc vẫn được coi là tài sản chung.
Khoản 1 Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.
Điều 38 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Vợ chồng có quyền thỏa thuận chia một phần hoặc toàn bộ tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân, trừ một số trường hợp pháp luật cấm.
Như vậy, dù đang ly thân, vợ chồng vẫn có quyền thỏa thuận chia tách đất, chỉ cần đảm bảo thỏa thuận này được lập đúng hình thức pháp luật quy định.
2. Căn cứ pháp lý để công chứng chia tách đất ly thân
2.1. Luật Công chứng 2014
Điều 35 Luật Công chứng 2014 quy định công chứng viên có trách nhiệm kiểm tra tính hợp pháp của hợp đồng, giấy tờ liên quan trước khi công chứng.
Đối với tài sản là nhà đất, công chứng viên chỉ công chứng nếu các bên cung cấp đầy đủ hồ sơ chứng minh quyền sở hữu, bản đồ địa chính (hoặc trích đo địa chính) và giấy tờ tùy thân.
2.2. Luật Hôn nhân và Gia đình 2014
Điều 38 cho phép vợ chồng chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân bằng văn bản thỏa thuận, văn bản này bắt buộc phải công chứng, chứng thực.
Như vậy, việc công chứng chia tách đất ly thân thực chất là công chứng văn bản thỏa thuận chia tài sản chung trong hôn nhân, kèm thủ tục tách thửa nếu đáp ứng điều kiện.
3.1. Đất phải thuộc quyền sử dụng chung của hai vợ chồng
Nhà đất được chia tách phải là tài sản chung, đã có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không tranh chấp, không bị kê biên thi hành án.
3.2. Có bản đồ địa chính hoặc trích đo địa chính
Để tách thửa, phải có bản đồ địa chính hoặc trích đo địa chính mới thể hiện rõ ranh giới các thửa đất dự kiến chia.
3.3. Thỏa thuận chia tài sản được lập tự nguyện
Thỏa thuận chia tài sản phải được hai vợ chồng đồng ý tự nguyện, không bị ép buộc, lừa dối. Nếu một bên không đồng ý, công chứng viên có quyền từ chối công chứng.
4. Thủ tục công chứng chia tách đất ly thân
4.1. Hồ sơ cần chuẩn bị
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ);
Bản đồ địa chính hoặc trích đo thửa đất dự kiến chia tách;
Chứng minh nhân dân/CCCD và sổ hộ khẩu của hai vợ chồng;
Văn bản thỏa thuận chia tài sản (nếu đã có bản dự thảo) hoặc công chứng viên sẽ soạn thảo.
4.2. Trình tự thực hiện
Hai vợ chồng cùng nộp hồ sơ tại Văn phòng công chứng.
Công chứng viên kiểm tra hồ sơ, xác minh tính pháp lý của quyền sử dụng đất.
Công chứng viên soạn thảo hoặc rà soát văn bản thỏa thuận chia tài sản chung kèm nội dung chia tách thửa đất.
Hai vợ chồng cùng ký trước mặt công chứng viên.
Công chứng viên công chứng, đóng dấu và trả văn bản đã công chứng.
Văn bản này được sử dụng làm cơ sở để nộp hồ sơ tách thửa tại Văn phòng đăng ký đất đai.
>>> Xem thêm: Thủ tục và chi phí công chứng ngoài trụ sở có gì khác so với công chứng tại văn phòng công chứng?
5. Ví dụ minh họa thực tế
Ví dụ thực tế: Anh K và chị L chung sống được 10 năm, hiện đang ly thân. Họ sở hữu mảnh đất 300 m² đã có sổ đỏ đứng tên hai vợ chồng. Để thuận tiện, anh K muốn giữ lại 200 m² để ở, chị L nhận 100 m² để bán lo chi phí sinh hoạt.
Anh K và chị L đến Văn phòng công chứng để lập văn bản công chứng chia tách đất ly thân. Công chứng viên yêu cầu:
Sổ đỏ gốc;
Bản trích đo địa chính mới (vì thửa đất dự kiến chia nhỏ thành 2 thửa);
Giấy tờ tùy thân.
Sau khi kiểm tra, công chứng viên soạn văn bản thỏa thuận chia tài sản chung và nội dung chia tách cụ thể. Hai bên ký, công chứng viên công chứng, đóng dấu. Sau đó, anh K và chị L mang văn bản này nộp tại Văn phòng đăng ký đất đai để thực hiện thủ tục tách sổ đỏ.
Công chứng chia tách đất ly thân là nhu cầu thực tế và được pháp luật cho phép nếu các bên thực hiện đúng quy định. Để tránh tranh chấp và rủi ro pháp lý, vợ chồng nên chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, đo đạc bản đồ địa chính mới nếu cần và thực hiện công chứng tại văn phòng công chứng uy tín.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
