✅ Trong thực tiễn, việc ở nhờ trên đất nông nghiệp diễn ra khá phổ biến, đặc biệt tại các khu vực nông thôn. Tuy nhiên, không ít người vẫn nhầm lẫn giữa “hợp đồng thuê đất”, “cho mượn đất” và hợp đồng ở nhờ đất nông nghiệp. Vậy, hợp đồng ở nhờ đất nông nghiệp có được pháp luật thừa nhận không? Mục đích sử dụng đất trong trường hợp này được quy định như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ căn cứ pháp lý, các điều kiện ràng buộc cũng như ví dụ thực tế để tránh rủi ro pháp lý.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ dịch vụ công chứng tại nhà, bệnh viện,…
1. Khái niệm hợp đồng ở nhờ đất nông nghiệp 📑
Hợp đồng ở nhờ đất nông nghiệp là sự thỏa thuận giữa người có quyền sử dụng đất và người ở nhờ, theo đó người được cho ở nhờ có quyền sử dụng một phần diện tích đất để phục vụ nhu cầu sinh hoạt tạm thời (như dựng nhà ở, chăn nuôi nhỏ lẻ), nhưng không làm thay đổi mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Điều này có nghĩa là dù được ở nhờ, người sử dụng không có quyền tự ý chuyển đổi, xây dựng công trình kiên cố hay khai thác đất sai với mục đích đã được Nhà nước giao.
👉 Ví dụ: Anh A có thửa ruộng trồng lúa, cho anh B dựng lán nhỏ để ở nhờ trong thời gian thu hoạch. Đây là ở nhờ đúng pháp luật nếu chỉ dừng ở mức sinh hoạt, không xây dựng kiên cố hay chuyển đổi mục đích sang đất ở.
2. Căn cứ pháp lý về hợp đồng ở nhờ đất nông nghiệp ⚖️
2.1. Luật Đất đai 2013
-
Điều 170 Luật Đất đai 2013: Người sử dụng đất có nghĩa vụ “sử dụng đất đúng mục đích”.
-
Điều 12 Luật Đất đai 2013: Nghiêm cấm hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép.
2.2. Bộ luật Dân sự 2015
-
Điều 494 Bộ luật Dân sự 2015: Hợp đồng mượn tài sản (ở đây là quyền sử dụng đất) phải được thỏa thuận và trả lại đúng thời hạn.
-
Điều 500 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định hợp đồng về quyền sử dụng đất phải tuân theo Luật Đất đai.
👉 Như vậy, hợp đồng ở nhờ đất nông nghiệp chỉ hợp pháp nếu không làm thay đổi mục đích sử dụng và có thỏa thuận rõ ràng về phạm vi, quyền, nghĩa vụ.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ trọn gói phù hợp cho cả cá nhân và doanh nghiệp cần chuyển nhượng bất động sản
3. Mục đích sử dụng đất nông nghiệp trong hợp đồng ở nhờ 🌾
3.1. Mục đích chính theo pháp luật
Theo Điều 10 Luật Đất đai 2013, đất nông nghiệp bao gồm:
-
Đất trồng cây hàng năm (lúa, hoa màu).
-
Đất trồng cây lâu năm.
-
Đất rừng sản xuất, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng.
-
Đất nuôi trồng thủy sản.
-
Đất làm muối.
✅ Do đó, khi ký hợp đồng ở nhờ đất nông nghiệp, người được ở nhờ không được sử dụng đất vào mục đích phi nông nghiệp như xây nhà kiên cố, mở cửa hàng, kho bãi…
3.2. Hạn chế trong việc sử dụng đất
-
Chỉ được phép sử dụng tạm cho sinh hoạt hoặc hỗ trợ sản xuất nông nghiệp.
-
Không được thay đổi hiện trạng đất.
-
Nếu vi phạm, hợp đồng có thể bị vô hiệu và người cho ở nhờ phải chịu trách nhiệm hành chính.
👉 Ví dụ thực tế: Năm 2022, tại tỉnh Bắc Ninh, một hộ dân cho người quen ở nhờ đất trồng lúa. Người ở nhờ đã xây nhà cấp 4 kiên cố. Sau đó, UBND huyện xử phạt hành chính 25 triệu đồng và buộc tháo dỡ công trình vì sử dụng sai mục đích đất nông nghiệp.
4. Quy định về lập hợp đồng ở nhờ đất nông nghiệp 🖊️
4.1. Nội dung cơ bản cần có
Một hợp đồng ở nhờ hợp pháp cần có:
-
Thông tin các bên (bên cho ở nhờ, bên ở nhờ).
-
Diện tích, vị trí thửa đất.
-
Thời hạn ở nhờ.
-
Quyền và nghĩa vụ của các bên.
-
Cam kết sử dụng đất đúng mục đích.
-
Chữ ký hoặc công chứng (nếu cần).
>>> Xem thêm: Cập nhật bảng giá dịch vụ công chứng lấy ngay tại Hà Nội
4.2. Hình thức hợp đồng
-
Có thể lập thành văn bản, có xác nhận của chính quyền địa phương để đảm bảo tính pháp lý.
-
Hợp đồng miệng thường khó chứng minh khi xảy ra tranh chấp.
5. Rủi ro pháp lý khi sử dụng đất sai mục đích 🚫
-
Xử phạt hành chính: Theo Nghị định 91/2019/NĐ-CP, phạt tiền từ 3 triệu – 50 triệu đồng tùy mức độ sai phạm.
-
Buộc khôi phục hiện trạng đất: Người vi phạm phải tháo dỡ công trình trái phép.
-
Hủy hợp đồng: Hợp đồng ở nhờ có thể bị vô hiệu nếu trái quy định pháp luật.
Xem thêm:
>>> Hợp đồng ở nhờ với người mất năng lực hành vi dân sự: Cần người giám hộ?
>>> Đất bị quy hoạch: có được đăng ký thế chấp vay vốn không?
Kết luận 🌟
Hợp đồng ở nhờ đất nông nghiệp là một hình thức mượn quyền sử dụng đất mang tính tạm thời, hỗ trợ nhu cầu sinh hoạt. Tuy nhiên, cả hai bên cần tuân thủ quy định về mục đích sử dụng để tránh vi phạm pháp luật.
📌 Lời khuyên: Khi lập hợp đồng, nên ghi rõ ràng về phạm vi sử dụng và có xác nhận của chính quyền địa phương. Điều này vừa bảo vệ quyền lợi của người cho ở nhờ, vừa tránh rủi ro cho người được ở nhờ.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com