Thuốc kháng sinh và những quy định liên quan đến bán và sử dụng chúng
Thuốc kháng sinh không còn quá xa lạ trong cuộc sống hàng ngày. Bài viết dưới đây giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về thuốc kháng sinh là gì? Quy định về bán và sử dụng thuốc kháng sinh theo đúng quy định của pháp luật thế nào?
>>> Xem thêm: Sổ hồng là gì? Cách đọc thông tin trên sổ hồng tránh sự nhầm lẫn với sổ đỏ
1. Thuốc kháng sinh: Khái niệm và công dụng thế nào?
Kháng sinh là một loại thuốc có nguồn gốc từ các chủng vi sinh vật như nấm, Actinomycetes, và vi khuẩn. Chúng có tác dụng ức chế hoặc tiêu diệt các loại vi khuẩn gây ra nhiều loại bệnh nhiễm trùng hoặc được sử dụng trong quá trình điều trị các loại bệnh khác nhau.
Các loại thuốc kháng sinh có thể được sản xuất dưới dạng viên nén hoặc dạng lỏng để uống hoặc có thể được tiêm trực tiếp vào cơ thể của người bệnh, tùy thuộc vào nhu cầu cụ thể để lựa chọn loại thuốc phù hợp và mang lại hiệu quả tốt nhất cho mỗi trường hợp.
1.2. Phân loại thuốc kháng sinh
Thuốc kháng sinh có thể được phân loại theo nhiều cách khác nhau, nhưng phân loại dựa trên phổ tác dụng là một trong các phân loại phổ biến nhất.
Dựa vào cơ chế tác động đặc hiệu của từng loại kháng sinh, chúng có thể chỉ tác động lên một số chủng vi khuẩn cụ thể. Dựa trên tính chất đặc hiệu này, các loại kháng sinh được chia thành hai nhóm chính:
– Kháng sinh phổ hẹp (Kháng sinh có chọn lọc): Đây là loại kháng sinh có hiệu quả đặc trưng đối với một số hoặc một số ít chủng vi khuẩn nhất định. Thường được sử dụng khi vi khuẩn gây bệnh đã được xác định chính xác. Ví dụ, thuốc kháng sinh Penicillin chỉ tác động đối với nhóm vi khuẩn gram dương và không có tác dụng trên vi khuẩn gram âm.
– Kháng sinh phổ rộng: Đây là loại kháng sinh có khả năng tác động lên nhiều loại vi khuẩn, bao gồm cả vi khuẩn gram dương và gram âm. Những loại kháng sinh phổ rộng thường được sử dụng trong những tình huống khi nguồn gốc của viêm nhiễm không được xác định chính xác hoặc khi có nghi ngờ về nhiều nhóm vi khuẩn gây bệnh. Các ví dụ về loại kháng sinh phổ rộng bao gồm cephalosporin, thiamphenicol và cloramphenicol.
>>> Xem thêm: Phí công chứng tính theo khung giá đang áp dụng mới nhất 2023
2. Tác dụng và tác dụng phụ của thuốc kháng sinh
2.1. Công dụng của thuốc kháng sinh
Trong cơ thể người, đa số vi khuẩn không gây hại, một số thậm chí có ích bằng cách tham gia vào các quá trình chuyển hóa và cung cấp bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn gây bệnh.
Công dụng chính của thuốc kháng sinh là chống lại nhiễm trùng bằng cách tiêu diệt vi khuẩn hoặc ngăn chặn sự phát triển và sinh trưởng của chúng trong cơ thể. Thuốc kháng sinh được tiêm vào cơ thể sẽ tác động lên cấu trúc bảo vệ của vi khuẩn, từ đó ngăn chặn khả năng sinh trưởng và sản xuất protein của chúng.
Thuốc kháng sinh thường được các bác sĩ kê đơn và sử dụng trong điều trị các bệnh nhiễm trùng như:
– Nhiễm khuẩn đường hô hấp, bao gồm viêm mũi dị ứng và xoang;
– Viêm phổi gây ra bởi vi khuẩn;
– Viêm màng não;
– Viêm đường tiết niệu;
– Các loại bệnh như ho gà, viêm họng liên cầu khuẩn;
Thuốc kháng sinh được sử dụng để điều trị và ngăn ngừa một số loại nhiễm trùng gây ra bởi vi khuẩn, thông qua việc tiêu diệt hoặc ngăn chặn sự sinh trưởng và lây truyền của chúng. Tuy nhiên, sử dụng thuốc kháng sinh một cách không đúng cách hoặc không theo chỉ định của bác sĩ có thể gây ra một số tác dụng phụ và dẫn đến sự phát triển của kháng kháng sinh.
Dưới đây là một số tác dụng phụ thông thường khi sử dụng thuốc kháng sinh:
– Cảm giác buồn nôn, nôn mửa không kiểm soát, đầy bụng, khó tiêu, tiêu chảy. Tuy nhiên, những tác dụng phụ này thường chỉ ở mức độ nhẹ và thường tự giảm đi sau khi kết thúc quá trình điều trị.
Tuy nhiên, cũng có những tác dụng phụ nghiêm trọng và không mong muốn khi sử dụng thuốc kháng sinh, bao gồm khó thở, ban đỏ và sưng mề đay, sưng lưỡi và vòm họng. Một số người có thể phản ứng mạnh và gặp hội chứng Stevens-Johnson khi sử dụng thuốc kháng sinh sulfamethoxazole.
Một số loại kháng sinh cũng có thể gây ra thay đổi trong máu, như giảm bạch cầu hoặc tiểu cầu, dẫn đến tình trạng chảy máu, bầm tím, và làm chậm quá trình đông máu.
Khi sử dụng kháng sinh, quý đọc cần tuân thủ một số lưu ý sau:
+ Không nên tự ý sử dụng kháng sinh mà thiếu sự hướng dẫn từ bác sĩ;
+ Để đạt hiệu quả tốt nhất, quý đọc cần tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ khi uống kháng sinh;
+ Không nên dùng chung kháng sinh với người khác, vì mỗi người có tình trạng sức kháng và cơ địa riêng biệt. Sử dụng chung kháng sinh có thể không đảm bảo hiệu quả tốt nhất cho cả hai người và đôi khi có thể làm cho tình trạng sức kháng của người bệnh trở nên tồi tệ hơn;
+ Trong trường hợp xuất hiện bất kỳ triệu chứng không bình thường nào sau khi sử dụng kháng sinh, quý đọc nên ngưng sử dụng ngay lập tức và đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và xử lý;
+ Nguyên tắc chung là không tự ý sử dụng kháng sinh và tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn từ bác sĩ.
3. Quy định về bán và sử dụng thuốc kháng sinh theo Bộ y tế
3.1. Quy định về bán thuốc kháng sinh
Từ năm 2020, việc bán thuốc kháng sinh chỉ được thực hiện khi có đơn thuốc, điều này đã được đề ra trong Quyết định số 4041/QĐ-BYT về việc thực hiện “Đề án tăng cường kiểm soát và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2017-2020”. Mục tiêu của đề án là đảm bảo rằng đến năm 2020, 100% các quầy thuốc và nhà thuốc khi bán thuốc kháng sinh đều phải tuân thủ việc kê đơn.
Ngoài ra, các cơ sở điều trị ngoại trú cần tăng tỷ lệ tuân thủ quy định về việc kê đơn thuốc trong điều trị đến năm 2020. Cụ thể, tỷ lệ kê đơn đạt 100% đối với các cơ sở khám, chữa bệnh công lập và bệnh viện tư nhân, và đối với các cơ sở khám, chữa bệnh tư nhân khác, tỷ lệ này đạt 80%.
3.2. Quy định sử dụng thuốc kháng sinh tại bệnh viện
Vào ngày 31/12/2020, Bộ trưởng Bộ Y tế đã chính thức ban hành Quyết định số 5631/QĐ-BYT về việc “Hướng dẫn thực hiện quản lý sử dụng kháng sinh trong bệnh viện”. Mục tiêu của quyết định này là nâng cao hiệu quả điều trị các bệnh nhiễm trùng, đảm bảo an toàn cho người bệnh, giảm thiểu sự xuất hiện của kháng kháng sinh, giảm thiểu chi phí, và quy định sử dụng thuốc kháng sinh một cách hợp lý và an toàn.
Theo quy định này, bệnh viện cần thực hiện các biện pháp sau:
+ Thành lập Ban quản lý sử dụng kháng sinh và xác định rõ vai trò, nhiệm vụ, chức năng của mỗi thành viên trong Ban;
+ Xây dựng kế hoạch hoạt động định kỳ và triển khai phương án sử dụng kháng sinh trong bệnh viện theo kế hoạch đã đề ra;
+ Tiến hành, giám sát và kiểm tra các hoạt động can thiệp;
+ Tổng kết, đánh giá và báo cáo kết quả việc sử dụng kháng sinh và mức độ đề kháng của vi sinh vật gây bệnh tại từng đơn vị.
Bộ Y tế đưa ra những hướng dẫn cụ thể khi xây dựng Hướng dẫn sử dụng kháng sinh tại bệnh viện, bao gồm:
+ Tuân thủ theo mức độ nặng và vị trí nhiễm khuẩn của người bệnh;
+ Xem xét đặc điểm của vi sinh vật gây bệnh và mức độ đề kháng của chúng;
+ Phân tầng người bệnh dựa trên đặc điểm như tuổi, giới tính, tình trạng thai kỳ và cho con bú, tình trạng gan, thận, và dị ứng với kháng sinh;
+ Tìm hiểu nguồn gốc của vi sinh vật gây bệnh và chọn phương pháp sử dụng kháng sinh phù hợp với người bệnh;
+ Giảm liều lượng kháng sinh phù hợp dựa trên kết quả xét nghiệm kháng sinh và tình trạng lâm sàng của người bệnh;
+ Cân nhắc việc sử dụng kết hợp kháng sinh để mở rộng phạm vi tác dụng đối với các nhóm vi sinh vật gây bệnh và giảm thiểu các tác dụng phụ không mong muốn trong quá trình điều trị bằng kháng sinh.
Trên đây là giải đáp về: Thuốc kháng sinh và những quy định liên quan đến bán và sử dụng chúng. Ngoài ra, nếu bạn có thắc mắc liên quan đến nội dung trên hoặc cần tư vấn các vấn đề pháp lý khác về thủ tục công chứng, xin vui lòng liên hệ theo thông tin:
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
CÁC LOẠI HỢP ĐỒNG – GIAO DỊCH
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
Dịch thuật, chứng thực bản dịch các loại văn bản
Công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất
Công chứng hợp đồng mua bán, chuyển nhượng nhà đất
Công chứng văn bản thừa kế, phân chia di sản thừa kế
Công chứng di chúc, lưu giữ, bảo quản di chúc
Công chứng văn bản thỏa thuận về tài sản chung
Công chứng hợp đồng ủy quyền, giấy ủy quyền
Công chứng hợp đồng thế chấp tài sản
Công chứng hợp đồng mua bán Ô tô, Xe máy
Công chứng hợp đồng cho thuê, cho mượn BĐS
Cấp bản sao tài liệu, hợp đồng giao dịch