So sánh công chứng vay vốn thế chấp với hình thức khác

Trong các giao dịch vay vốn ngân hàng, đặc biệt là khi có tài sản bảo đảm, việc công chứng vay vốn thế chấp là một thủ tục pháp lý quan trọng để đảm bảo tính hợp pháp của hợp đồng. Tuy nhiên, nhiều người vẫn nhầm lẫn giữa công chứng và chứng thực, dẫn đến sai sót trong hồ sơ vay vốn. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết sự khác biệt giữa hai hình thức này, căn cứ theo Luật Công chứng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2023) và các quy định pháp luật hiện hành, giúp người dân lựa chọn đúng thủ tục phù hợp với giao dịch của mình.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng – lựa chọn đúng cho mọi thủ tục hành chính.

1. Căn cứ pháp lý điều chỉnh công chứng và chứng thực

Hiện nay, hai hình thức công chứng vay vốn thế chấp và chứng thực được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:

• Luật Công chứng 2014, được sửa đổi, bổ sung năm 2023.

• Nghị định 23/2015/NĐ-CP về chứng thực bản sao, chứng thực chữ ký, chứng thực hợp đồng, giao dịch.

• Bộ luật Dân sự 2015, quy định về hình thức và hiệu lực của hợp đồng dân sự.

• Luật Đất đai 2013 (sửa đổi 2024) – quy định việc công chứng, chứng thực đối với hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất.

Theo Điều 2 Luật Công chứng 2014, công chứng là việc công chứng viên chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự bằng văn bản. Trong khi đó, theo Điều 2 Nghị định 23/2015/NĐ-CP, chứng thực chỉ xác nhận tính xác thực của bản sao, chữ ký hoặc hợp đồng, giao dịch nhưng không chịu trách nhiệm về nội dung.

2. Khái niệm và mục đích của công chứng vay vốn thế chấp

Công chứng vay vốn thế chấp là việc công chứng viên chứng nhận hợp đồng vay vốn giữa bên vay (cá nhân, tổ chức) và bên cho vay (ngân hàng, tổ chức tín dụng), đồng thời xác nhận tính pháp lý của việc thế chấp tài sản (như nhà đất, xe ô tô, quyền tài sản khác).

Mục đích của công chứng là:

• Đảm bảo tính hợp pháp, minh bạch của giao dịch vay thế chấp.

• Ngăn ngừa tranh chấp, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.

• Là điều kiện bắt buộc để ngân hàng giải ngân khoản vay hoặc đăng ký giao dịch bảo đảm tại cơ quan có thẩm quyền.

Ví dụ: Khi ông A vay 1 tỷ đồng tại ngân hàng và thế chấp quyền sử dụng đất, hợp đồng vay phải được công chứng tại phòng công chứng hoặc văn phòng công chứng. Nếu chỉ chứng thực chữ ký tại UBND phường, hợp đồng này sẽ không đủ giá trị pháp lý để đăng ký thế chấp.

>>> Xem thêm: Mọi điều cần biết khi thuê Dịch vụ làm sổ đỏ uy tín tại Hà Nội

3. So sánh công chứng vay vốn thế chấp với chứng thực hợp đồng, giao dịch

Bảng dưới đây tóm tắt những điểm khác biệt cơ bản giữa hai hình thức:

Như vậy, đối với hợp đồng vay vốn có tài sản thế chấp, chỉ công chứng mới đảm bảo giá trị pháp lý đầy đủ. Chứng thực chỉ phù hợp với các giao dịch dân sự nhỏ, không liên quan đến tài sản bảo đảm.

4. Hệ quả pháp lý khi không công chứng hợp đồng vay vốn thế chấp

Theo Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng dân sự vô hiệu nếu vi phạm quy định về hình thức trong trường hợp pháp luật quy định bắt buộc.
Điều này đồng nghĩa rằng, nếu hợp đồng vay vốn có tài sản thế chấp mà không được công chứng, hợp đồng có thể bị Tòa án tuyên vô hiệu khi phát sinh tranh chấp.

Ví dụ thực tế:
Năm 2023, tại Hà Nội, Tòa án Nhân dân quận Hoàng Mai xử lý vụ tranh chấp giữa ông T và bà H về hợp đồng vay 3 tỷ đồng có thế chấp nhà ở. Hợp đồng này chỉ được chứng thực chữ ký tại UBND phường. Khi tranh chấp xảy ra, Tòa tuyên hợp đồng vô hiệu về hình thức, khiến bên cho vay không thể xử lý tài sản bảo đảm.

Trường hợp này cho thấy công chứng vay vốn thế chấp là điều kiện tiên quyết để hợp đồng có giá trị pháp lý, giúp bên cho vay đảm bảo quyền thu hồi nợ hợp pháp.

>>> Xem thêm: Địa chỉ cung cấp Công chứng ngoài trụ sở uy tín.

5. Nên lựa chọn công chứng hay chứng thực trong giao dịch vay vốn?

Tùy vào tính chất hợp đồng, người dân nên lựa chọn hình thức phù hợp:

• Công chứng: Bắt buộc đối với hợp đồng vay vốn có tài sản thế chấp như nhà đất, xe ô tô, quyền tài sản, cổ phần…

• Chứng thực: Phù hợp với hợp đồng vay nhỏ, không thế chấp, chỉ cần xác nhận chữ ký để đảm bảo chứng cứ.

Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn pháp lý, các chuyên gia pháp lý luôn khuyến nghị nên công chứng hợp đồng vay vốn thế chấp. Đây là biện pháp bảo vệ vững chắc cho cả người vay và người cho vay trong quá trình thực hiện nghĩa vụ, đặc biệt khi có tranh chấp hoặc khởi kiện tại Tòa án.

Kết luận

Công chứng và chứng thực đều là các hình thức xác nhận tính hợp pháp của giao dịch, nhưng công chứng vay vốn thế chấp có giá trị pháp lý cao hơn, đảm bảo quyền lợi cho các bên khi giao dịch có tài sản bảo đảm. Việc nắm rõ sự khác biệt và tuân thủ đúng quy định của Luật Công chứng sửa đổi 2023 sẽ giúp người dân hạn chế rủi ro, bảo vệ quyền lợi trong các hợp đồng vay vốn ngân hàng.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Cập nhật chính sách hồ sơ công chứng điện tử từ 1/7/2025

>>> Sai lầm thường gặp khi xây dựng nhà ở không có giấy phép

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com