Lập di chúc cho người khuyết tật – Cách đảm bảo quyền lợi an toàn
Người khuyết tật là một trong những nhóm yếu thế trong xã hội, thường đối mặt với nguy cơ bị xâm phạm quyền lợi trong việc nhận hoặc lập di chúc. Do đó, việc lập di chúc cho người khuyết tật cần được thực hiện cẩn trọng, đúng luật, nhằm đảm bảo quyền lợi và phòng tránh tranh chấp sau này. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ các quy định pháp lý và cách lập di chúc an toàn, hiệu quả cho người khuyết tật.
Điều 644: Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc
Luật Người khuyết tật 2010:
Điều 4: Quyền của người khuyết tật
Điều 33: Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người khuyết tật
🧾 Quyền lập và hưởng di chúc của người khuyết tật theo quy định pháp luật
👩🦼 Người khuyết tật có được lập di chúc không?
✅ Theo Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015, một người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ đều có quyền lập di chúc. Người khuyết tật hoàn toàn có thể lập di chúc nếu đáp ứng điều kiện:
Có năng lực nhận thức và làm chủ hành vi
Tự nguyện, minh mẫn, không bị đe dọa hay ép buộc
📌 Lưu ý đặc biệt: Người khuyết tật về thể chất như khiếm thị, khiếm thính, khiếm ngôn… có thể lập di chúc bằng văn bản có người làm chứng hoặc công chứng, đảm bảo tính xác thực và hợp pháp.
🧑🦽 Người khuyết tật có được nhận di sản theo di chúc?
Người khuyết tật có đầy đủ quyền thừa kế như mọi cá nhân khác. Đặc biệt, theo Điều 644 BLDS 2015:
“Người khuyết tật không có khả năng lao động được hưởng một phần di sản mặc dù không được chỉ định trong di chúc.”
🔒 Điều này đảm bảo người khuyết tật không bị bỏ rơi quyền lợi, dù không được nhắc đến trong di chúc.
🛡️ Hướng dẫn lập di chúc cho người khuyết tật đúng luật
📝 Chọn hình thức lập di chúc phù hợp
Tùy tình trạng khuyết tật, có thể lựa chọn:
Di chúc bằng văn bản có công chứng (nên áp dụng phổ biến nhất)
Di chúc bằng văn bản có người làm chứng (nếu người lập không tự viết được)
Di chúc miệng – chỉ dùng trong tình huống khẩn cấp, sắp qua đời
📌 Khuyến nghị: Di chúc công chứng là an toàn nhất, giảm nguy cơ bị vô hiệu.
>>> Xem thêm: Bí quyết tìm văn phòng công chứng gần nhất và uy tín chỉ trong 1 phút
👨⚖️ Đảm bảo minh bạch – Có người làm chứng uy tín
Nếu người khuyết tật không thể viết, ký hoặc nói được, nên có:
Ít nhất 2 người làm chứng, không có quyền lợi trong di chúc
Công chứng viên ghi nhận việc lập di chúc bằng ngôn ngữ ký hiệu, văn bản hỗ trợ
💡 Trường hợp người khiếm thính: Công chứng viên cần viết rõ nội dung và đọc lại cho người lập hiểu rõ bằng hình thức phù hợp (kèm ký hiệu nếu có).
📚 Ví dụ minh họa thực tế về di chúc cho người khuyết tật
👨⚕️ Ông B là người khuyết tật vận động, sống cùng con gái nuôi. Ông lập di chúc để lại toàn bộ tài sản cho con gái nuôi vì đã chăm sóc mình nhiều năm. Di chúc được lập tại phòng công chứng, có người làm chứng và công chứng viên xác nhận rõ tình trạng minh mẫn của ông B.
✅ Di chúc này có hiệu lực đầy đủ theo quy định pháp luật.
Ngược lại:
❌ Nếu ông B chỉ nói miệng trước người giúp việc mà không có nhân chứng hay công chứng – di chúc miệng đó có thể bị Tòa tuyên vô hiệu.
🛑 Rủi ro thường gặp khi lập di chúc cho người khuyết tật
❌ Di chúc bị vô hiệu vì không rõ ràng
Không có người làm chứng
Người lập di chúc không minh mẫn
Không thể hiện được ý chí rõ ràng (đặc biệt với người bị khiếm ngôn, khiếm thính…)
❌ Tranh chấp sau khi người lập di chúc qua đời
Gia đình không đồng ý với việc người khuyết tật là người lập hoặc nhận thừa kế
Nghi ngờ có sự ép buộc hoặc lừa dối
📌 Giải pháp: Luôn lập di chúc công chứng, có video ghi hình, hoặc thêm người giám hộ pháp lý nếu cần.
✅ Kết luận – Lập di chúc cho người khuyết tật như thế nào để hợp pháp?
🔐 Để đảm bảo quyền lợi cho người khuyết tật khi lập di chúc, cần:
Kiểm tra năng lực hành vi của người lập
Sử dụng hình thức di chúc công chứng hoặc có người làm chứng
Có mặt của công chứng viên và luật sư (nếu có tranh chấp)
Bảo lưu video, hồ sơ sức khỏe, nhân chứng rõ ràng
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
